อัตราส่วนทางการเงินคืออะไร
อัตราส่วนทางการเงิน เป็นตัวชี้วัดที่ช่วยให้นักลงทุนสามารถวิเคราะห์สถานะทางการเงินของบริษัทได้อย่างเป็นระบบ โดยการเปรียบเทียบข้อมูลในงบการเงินเพื่อประเมินความสามารถในการทำกำไร สภาพคล่อง ประสิทธิภาพในการดำเนินงาน และโครงสร้างทางการเงิน
อัตราส่วนเหล่านี้เป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้นักลงทุนสามารถตัดสินใจได้ว่าควรลงทุนในหุ้นของบริษัทใด
อัตราส่วนทางการเงินที่สำคัญ
1. อัตราส่วนความสามารถในการทำกำไร (Profitability Ratios)
อัตรากำไรสุทธิ (Net Profit Margin)
- คำนวณจาก: (กำไรสุทธิ ÷ รายได้รวม) × 100
- ใช้บอกว่าบริษัทมีกำไรจากรายได้มากน้อยเพียงใด
- ค่าอัตราส่วนที่สูงบ่งชี้ว่าบริษัทมีความสามารถในการควบคุมต้นทุนได้ดี
อัตรากำไรขั้นต้น (Gross Profit Margin)
- คำนวณจาก: (กำไรขั้นต้น ÷ รายได้รวม) × 100
- แสดงให้เห็นว่าบริษัทสามารถควบคุมต้นทุนขายได้ดีหรือไม่
อัตรากำไรจากการดำเนินงาน (Operating Profit Margin)
- คำนวณจาก: (กำไรจากการดำเนินงาน ÷ รายได้รวม) × 100
- ช่วยให้เห็นว่ากำไรหลักของธุรกิจมาจากการดำเนินงานจริงหรือไม่
2. อัตราส่วนสภาพคล่อง (Liquidity Ratios)
อัตราส่วนสภาพคล่องเร็ว (Quick Ratio)
- คำนวณจาก: (สินทรัพย์หมุนเวียน – สินค้าคงคลัง) ÷ หนี้สินหมุนเวียน
- แสดงให้เห็นว่าบริษัทมีสินทรัพย์ที่สามารถเปลี่ยนเป็นเงินสดได้เร็วพอที่จะจ่ายหนี้ระยะสั้นหรือไม่
- ค่ามากกว่า 1.0 ถือว่ามีสภาพคล่องที่ดี
อัตราส่วนหมุนเวียนสินทรัพย์ (Current Ratio)
- คำนวณจาก: สินทรัพย์หมุนเวียน ÷ หนี้สินหมุนเวียน
- แสดงให้เห็นว่าบริษัทมีความสามารถในการชำระหนี้ระยะสั้นได้หรือไม่
3. อัตราส่วนประสิทธิภาพ (Efficiency Ratios)
อัตราส่วนหมุนเวียนสินค้าคงคลัง (Inventory Turnover Ratio)
- คำนวณจาก: ต้นทุนขาย ÷ สินค้าคงคลังเฉลี่ย
- แสดงให้เห็นว่าบริษัทสามารถขายสินค้าได้เร็วแค่ไหน
อัตราการหมุนเวียนของสินทรัพย์รวม (Total Asset Turnover)
- คำนวณจาก: รายได้รวม ÷ สินทรัพย์รวม
- แสดงให้เห็นว่าบริษัทสามารถใช้สินทรัพย์ทั้งหมดเพื่อสร้างรายได้ได้ดีแค่ไหน
4. อัตราส่วนโครงสร้างทางการเงิน (Financial Structure Ratios)
อัตราส่วนหนี้สินต่อทุน (Debt to Equity Ratio – D/E Ratio)
- คำนวณจาก: หนี้สินรวม ÷ ส่วนของผู้ถือหุ้น
- แสดงให้เห็นว่าบริษัทมีภาระหนี้มากน้อยเพียงใดเมื่อเทียบกับเงินลงทุนของผู้ถือหุ้น
อัตราผลตอบแทนจากส่วนของผู้ถือหุ้น (Return on Equity – ROE)
- คำนวณจาก: (กำไรสุทธิ ÷ ส่วนของผู้ถือหุ้น) × 100
- แสดงให้เห็นว่าบริษัทสามารถสร้างผลตอบแทนให้กับผู้ถือหุ้นได้มากน้อยเพียงใด
อัตราผลตอบแทนจากสินทรัพย์รวม (Return on Assets – ROA)
- คำนวณจาก: (กำไรสุทธิ ÷ สินทรัพย์รวม) × 100
- แสดงให้เห็นว่าบริษัทสามารถใช้สินทรัพย์ในการสร้างกำไรได้ดีเพียงใด
5. อัตราส่วนการประเมินมูลค่าหุ้น (Valuation Ratios)
อัตราส่วนราคาต่อกำไร (Price to Earnings Ratio – P/E Ratio)
- คำนวณจาก: ราคาหุ้น ÷ กำไรต่อหุ้น (EPS)
- ใช้ประเมินว่าหุ้นมีราคาแพงหรือถูกเมื่อเทียบกับกำไรของบริษัท
อัตราส่วนราคาต่อมูลค่าหุ้นทางบัญชี (Price to Book Value – P/B Ratio)
- คำนวณจาก: ราคาหุ้น ÷ มูลค่าทางบัญชีต่อหุ้น
- ใช้ประเมินว่าหุ้นมีราคาสูงหรือต่ำเมื่อเทียบกับสินทรัพย์ของบริษัท
วิธีใช้อัตราส่วนทางการเงินในการวิเคราะห์หุ้น
- เปรียบเทียบกับบริษัทในอุตสาหกรรมเดียวกัน – เพื่อดูว่าบริษัทมีความสามารถในการแข่งขันหรือไม่
- ดูแนวโน้มย้อนหลัง – การเปรียบเทียบอัตราส่วนทางการเงินในช่วง 3-5 ปีช่วยให้เห็นแนวโน้มการเติบโต
- ใช้หลายอัตราส่วนร่วมกัน – ไม่ควรดูเพียงอัตราส่วนเดียว ควรวิเคราะห์หลายด้านเพื่อให้เห็นภาพรวมของบริษัท
- ดูความสัมพันธ์ระหว่างอัตราส่วน – เช่น P/E ต่ำอาจหมายถึงหุ้นถูก หรืออาจหมายถึงกำไรลดลง
- พิจารณาปัจจัยภายนอก – สภาพเศรษฐกิจ อัตราดอกเบี้ย และแนวโน้มตลาดหุ้นก็มีผลต่อมูลค่าหุ้น